TCMB Analizine Göre Parasal Sıkılaşma ve Tüketim Harcamaları

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nda (TCMB) Yapısal Ekonomik Araştırmalar Genel Müdür Yardımcısı Altan Aldan, Yardımcı Ekonomist Barbaros Eriş ve Araştırmacı Alper Yıldırım tarafından hazırlanan analize göre, “Parasal Sıkılaşma ve Gelir Düzeyine Göre Tüketim Harcamaları” başlıklı çalışma, Bankanın blog sayfası Merkezin Güncesi’nde yayımlandı.

Parasal Sıkılaşmanın Etkisi

TCMB analizine göre, parasal sıkılaşmanın etkisiyle tüketim harcamaları tüm gelir gruplarında yavaşladı. En belirgin yavaşlamanın ise yüksek gelir grubuna hitap eden ürünlerde görüldüğü belirtildi. Sıkı para politikasının, hanehalkının tüketim harcamalarını gelir düzeylerine göre farklı biçimlerde etkilediği vurgulandı.

Analizde, farklı gelir gruplarındaki tüketim harcamalarının incelendiği ve tasarruf imkanı daha fazla olan bireylerin harcamalarını azaltması beklenirken, talebi krediye duyarlı bireylerin harcamalarının yükselen kredi maliyetleriyle yavaşladığı belirtildi. Bu durum, son dönemdeki parasal aktarım mekanizmasının anlaşılmasına katkı sağlıyor.

Gelir gruplarına göre harcama kalıplarının incelendiği analizde, TÜİK verileriyle izlenilebildiği ancak bu verilerin yıllık olarak yayımlandığı ve son verinin 2023 yılına ait olduğu hatırlatılarak, 2024 yılına ışık tutacak dolaylı bir yöntem izlendiği belirtildi.

Analizde, yüksek gelir grubuna yönelik ürünlerin cirosunda yaşanan düşüşler de detaylı olarak incelendi. Cirolardaki yıllık artışın tüm kategorilerde gerilediği ve sıkılaşmanın yüksek gelir grubuna hitap eden ürünlerde daha belirgin bir şekilde yaşandığı ifade edildi.

Sonuç Olarak

Analiz sonucunda, parasal sıkılaşmanın tüketim harcamalarını etkilediği ve en belirgin yavaşlamanın yüksek gelir grubuna hitap eden ürünlerde gözlendiği vurgulandı. Bu durum, gelir gruplarına göre tüketim harcamalarındaki farklılıkları ortaya koymaktadır.